Kısırlık sorunlarının neredeyse yarısı genellikle erkek faktörlüdür. Erkek faktörlü olan kısırklık tablolarında sperm sayıları, spermlerin hareketlerinin yetersizliği veya diğer sperm sorunları gebelik şansının düşmesine ve kısırlığa (infertilite) neden olabilmektedir. Ancak günümüzde geliştirilmiş olan teknikler ve yapılan çalışmalar sonrasında kısırlık sorununa alternatif çözümler sunulmaktadır. Bu çözümler içerisinde Tüp Bebekte Sperm Chip Teknolojisi bulunmaktadır.

Sperm chip teknolojisi Harvard Üniversitesi’nde bir Türk profesör tarafından geliştirilmiştir. 2016 yılında Türkiye’de uygulanmaya başlanan bu teknoloji ile spermler içerisindeki canlı sperm aranmaktadır. Böylece sperm yani erkek faktörlü kısırlıklarda gebelik şansının arttırılması sağlanmakta ve infertilite tedavilerinde büyük bir gelişme kaydedilmiş olmaktadır.

“Mikro Akışkan Çip” ya da “Mikroçip” olarak adlandırılan sperm chip teknolojisinin uygulanmasının ardından gebelik oranlarında dikkat çekici bir artış görülmektedir. Canlı spermin arandığı bu teknolojik yöntemde spermler arasından DNA yapısı en uygun olan spermler de seçilebilmektedir. Böylece daha iyi embriyoların oluşması ve başarılı gebeliklerin elde edilmesi sağlanmaktadır. Tüp Bebekte Sperm Chip Teknolojisi Türkiye’de 2016 yılı itibari ile kullanılmaya başlanmıştır. Bu nedenle pek çok merkezde kullanılan bir alana sahip değildir. Ancak tüp bebek tedavisi uygulayan ve tüm gelişmeleri yakından takip eden merkezlerde bu teknoloji aktif olarak kullanılmaktadır.

[quick-content]

Sperm Chip Teknolojisi ile Tüp Bebek Nasıl Olur?

Sperm chip teknolojisi tüp bebek tedavisinde kullanılan aşılama, intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu ve in vitro fertilizasyon işlemlerinde kullanılan bir sperm seçme ve hazırlama yöntemi olarak kısaca açıklanabilir. Yani tüp bebek tedavisinde hasarlı spermler ayrıştırılarak, kaliteli spermlerin seçiminin yapıldığı bir teknoloji olması nedeni ile oldukça önemlidir. Özellikle sperm hücrelerinde oluşan DNA hasarları döllenme oranlarında azalmaya neden olmaktadır. Bu teknoloji sayesinde DNA yapısı en uygun sperm rahatlıkta seçilebilmektedir.

Sağlıklı spermlerin diğerlerinden ayırt edilmesi amacı ile kullanılan bu yöntemdeki sperm çipleri mikro kanalcıklardan oluşmaktadır. Bu mikro kanallar aslında bir labirent sistemidir. Bu labirent aracılığı le daha iyi kaliteli ve ileri hareketli spermler seçilebilmektedir. Sağlıklı olmayan ve DNA yapısı en küçük oranda dahi hasar görmüş her bir sperm ilerleyememekte ve farklı bir bölümde toplanmaktadır. Diğer kısımda ise kaliteli ve DNA yapısı hasar görmemiş sağlıklı spermler mikro kanalcıklar içerisine geçerek bu bölümde toplanmaktadır. Böylece tüp bebek tedavisi aşamasında kaliteli spermler kullanılarak gebelik şansının oranı da arttırılmış olmaktadır.

Bir bölümde toplanan sağlıklı spermler ve yumurta hücresinin birleşmesi sonucunda döllenme ile beşinci güne ulaşan “blastokist embriyolar” elde edilmektedir. Bu embriyolar ise gebelik şansını daha üst sınırlara taşımaktadır. Ancak tüp bebek tedavisinin birinci aşamasında yani sağlıklı spermlerin ayrıştırılması ile eş zamanlı olarak anne adaylarının yumurta sayılarının arttırılması için hormon tedavisi uygulanmaktadır. Hormon tedavisinin ardından sperm yumurta içine bırakılmakta ve döllenme beklenmektedir.

Sperm Chip Teknolojisinin Avantajları

Tüp Bebekte Sperm Chip Teknolojisi içerisinde bulunan en büyük avantaj erkek kısırlığının söz konusu olduğu durumlarda sperm sayısının az olmasına rağmen gebelik şansının artmasıdır. Bu teknoloji genellikle erkek faktörüne bağlı başarısız tüp bebek denemeleri sonrasında öenirebilmeltedir. Ayrıca özellikle erkek kısırlığı ve sperm sayısının azlığına bağlı problemlerde tüp bebek tedavisi ile bebek sahibi olmak isteyen kişilerin bu yöntemi tercih etmesi önerilmektedir. Tercih etmesi halinde elde edilecek gebelik başarısının oranının yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Yani sperm chip teknolojisi ile yapılan tüp bebek tedavilerinde gebelik elde edilme şansı çok yüksektir. Elde edilen bu gebeliklerin sağlıkları da oldukça iyidir. Çünkü spermlerin seçilmesi aşamasında sperm kalitesi açısından en sağlıklı olanlar tercih edilmektedir. Yani bu yöntemin başarılı olmasındaki esas temel; DNA hasarı olmayan spermlerin seçilmiş olması ve oluşturulacak olan embriyoların da doğal olarak DNA yapısı kaliteli olmaktadır. Böylece embriyoların rahme daha kolay tutunması ve sağlıklı bir gebelik oluşması sağlanmaktadır.

Tüp Bebekte Sperm Chip Teknolojisi yalnızca tüp bebek tedavisinde kullanılmamaktadır. Farklı branşlarda ve farklı alanlarda da başarı elde eden bir yöntemdir. Özellikle mikroenjeksiyon yöntemi ile sperm sayısı az olan hastalarda da bebek sahibi olma şansını arttırmaktadır. Ancak bu teknik sonucunda da gebeliğin sağlanmadığı ve farklı ürüme yöntemlerinin denendiği tablolar görülebilmektedir. Bu aşamada her türlü tekniğe ve yönteme rağmen bir bebek sahibi olma şansına sahip olamayan çiftler için yeni ve farklı yöntemler geliştirilmeye çalışılmaktadır. $Ancak yine de belirtmek gerekir ki; diğer yardımcı üreme tedavileriyle karşılaştırıldığında daha yüksek başarı oranına sahip olan sperm chip teknolojisinin kısırlık sorunlarında büyük oranda başarı elde ettiğini söylemek mümkündür. 2019 tarihi itibarı ile merkezler arasında fiyat farklılığı olmasına rağmen işleme 300-500 $ ek ücret yükü getirmektedir.